Tết Đoan Ngọ còn gọi là Tết diệt sâu bọ, hằng năm rơi vào ngày mùng 5/5 Âm lịch. Là ngày thể hiện mong muốn xua tan xui xẻo, đón nhận may mắn.
Tết Đoan Ngọ là một ngày lễ rất đặc biệt và được nhiều người coi trọng. Vào ngày Tết đoan ngọ, thường diễn ra nhiều phong tục tập quán tốt đẹp, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc. Cùng tìm hiểu thêm về ngày Tết đặc biệt này cũng như ngày diễn ra trong năm 2024 nhé!
Tết Đoan Ngọ là gì?
Tết Đoan Ngọ, còn được gọi là Tết Đoan Dương hay Tết Giết Sâu Bọ, là một trong những lễ hội lớn của Việt Nam, diễn ra vào ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch. Đây không chỉ là một ngày lễ truyền thống, mà còn là dịp quan trọng kết nối con người với văn hóa và thiên nhiên, có sự hiện diện mạnh mẽ không chỉ ở Việt Nam mà còn ở nhiều quốc gia trong khu vực như Trung Quốc, Triều Tiên, và Hàn Quốc.
Lễ Tết này mang theo quan niệm về việc loại bỏ sâu bọ, giun, sán trong hệ tiêu hoá để bảo vệ sức khỏe. Qua các thế hệ, nó đã trở thành một phong tục lễ tết phản ánh quan niệm về sự tuần hoàn của thời tiết trong năm.
Có thể bạn quan tâm: 7 điều kiêng kỵ trong ngày Tết Đoan Ngọ để gia đình luôn gặp may mắn, bình an
Một truyền thuyết nổi tiếng kể về ông Đôi Truân, người đã giúp nông dân giải quyết vấn đề sâu bọ trong mùa màng. Ông đã tạo ra một buổi cúng đơn giản, kết hợp với vận động thể dục, để loại bỏ sâu bọ. Từ đó, người dân đã lưu giữ lễ cúng và vận động này, và mỗi năm vào ngày Tết Đoan Ngọ, họ lại thực hiện để tránh sự phá hoại của sâu bọ và để tưởng nhớ công đức của ông Đôi Truân.
Ngoài việc trừ trùng và phòng bệnh, việc dân trái cây và phẩm vật cúng tổ tiên cũng mang ý nghĩa lớn. Người dân tin rằng việc này không chỉ là để bảo vệ mùa màng, mà còn để cầu mong một mùa bội thu, giàu có.
Tết Đoan Ngọ 2024, vào ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch, hứa hẹn sẽ là một dịp trang trọng và ý nghĩa, nối kết thế hệ qua thời gian và không gian.
Mâm cúng Tết Đoan Ngọ chuẩn ba miền
Ngày Tết Đoan Ngọ là dịp quan trọng để mọi gia đình thể hiện lòng tri ân, tưởng nhớ tổ tiên và cầu mong sức khỏe, may mắn cho gia đình. Mâm cúng trong ngày này không chỉ là biểu tượng của sự tôn kính mà còn là cách thức để bảo vệ sức khỏe và mong đợi một mùa màng bội thu.
Ở miền Bắc, mâm cúng Tết Đoan Ngọ không thể thiếu rượu nếp và cơm rượu nếp cái hoa vàng. Rượu nếp được coi là “thần dược” có khả năng tiêu diệt sâu bọ trong cơ thể, giúp bảo vệ sức khỏe. Cơm rượu nếp cái hoa vàng đặc trưng cho vùng miền này và là một phần quan trọng của mâm cúng.
Bánh tro, được làm từ gạo nếp ngâm trong nước tro và gói trong lá chuối, cũng là một món ngon và ý nghĩa trong ngày Tết Đoan Ngọ. Nó không chỉ ngon miệng mà còn mang đến nhiều giá trị truyền thống và tâm linh.
Ở miền Trung, cơm rượu có hình dạng miếng nhỏ vuông vức, thường được lên men cổ truyền. Thịt vịt được ưa chuộng và được xem là một phần quan trọng của mâm cúng, với niềm tin về công dụng giải nhiệt và bổ máu.
Ngoài ra, chè kê và chè trôi nước là những món trang trí thêm vào mâm cúng miền Trung, với mong muốn cầu may mắn và phòng tránh bệnh tật.
Ở miền Nam, mâm cúng Tết Đoan Ngọ còn có những đặc sản riêng. Cơm rượu ở đây thường được vo thành viên tròn và thêm nước đường, giống như xôi chè ở miền Bắc. Bánh ú Bá Trạng, một phiên bản lớn hơn của bánh tro, được làm từ gạo nếp với nhân thơm ngon.
Chè trôi nước ở miền Nam thường được ăn cùng nước đường và nước cốt dừa, tạo nên hương vị đặc trưng và ý nghĩa diệt sâu bọ tốt. Vải thiều được chọn mua để trưng trên mâm cúng, tạo điểm nhấn với vẻ đẹp tự nhiên và ý nghĩa tâm linh.
Những bữa cúng truyền thống này không chỉ là nét đẹp văn hóa mà còn thể hiện lòng kính trọng và tình cảm gia đình trong ngày quan trọng này.
Văn khấn Tết Đoan Ngọ trong nhà
Người cúng đốt 9 ngọn nến, thắp 9 nén nhang, quỳ lạy 9 lạy và khấn:
“Con nhất tâm kính bái, cung thỉnh cha mẹ, ông bà, gia tiên tiền tổ nội ngoại, hôm nay là ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch, ngày Tết Đoan Ngọ năm (thời gian hiện tại) vào giờ nhâm ngọ thanh long hoàng đạo là giờ cát tường, chúng con với tấm lòng thành kính hiếu nghĩa xin sửa soạn lễ vật, tiền vàng, nhang đăng cung thỉnh kính mời cha mẹ, ông bà, cùng gia tiên tiền tổ nội ngoại hạ đàn thụ hưởng và chứng giám cho tấm lòng thành kính của chúng con.
Kính lạy cha mẹ ông bà cùng gia tiên nội ngoại, nhân ngày Tết Đoan Ngọ con cung thỉnh kính mời gia tiên nội ngoại trợ duyên cho chúng con làm lễ cầu xin Thượng Đế, Ngọc Hoàng Đại Đế bảo vệ mùa màng cho nhân dân, gia ân cho hương linh tiên tổ được mát mẻ ở nơi thiên giới, chúng con thỉnh cầu cha mẹ, ông bà, gia tiên tiền tổ nội ngoại phù hộ độ trì cho chúng con, Cầu tài tài đến. Cầu phúc phúc lai. Cầu đức đức thịnh. Cầu lộc lộc tồn. Hanh thông sự nghiệp vạn sự cát tường như ý.
Chúng con nhất tâm quy mệnh lễ, thành kính cung thỉnh lên gia tiên nội ngoại cầu xin gia tiên chứng lễ.
Chúng con xin đa tạ.
Chúng con xin đa tạ.
Chúng con xin đa tạ.”
Văn khấn Tết Đoan Ngọ ngoài trời
Thắp 9 ngọn nến, 9 nén nhang và đọc kinh:
“Đốt nến và đọc kinh. Khởi tâm thắp nến. Hào quang sáng bừng. Tâm thân thanh tịnh. Gạt bỏ phiền ưu. Thái thượng đại đan. Từ quang phổ chiếu. Thần tiên chứng đàn.Thắp nhang và đọc kinh. Hương phần bảo đỉnh. Khí đạt huyền không. Thần nhân hợp nhất. Yết kiến nguyệt cung. Thần thông linh hiển. Pháp hiện cửu vân. Đan điền linh tụ. Tâm quy mệnh lễ. Cáo hạ thần tiên.”
Quỳ xuống lễ 9 lễ. Văn khấn rằng:
“Con xin trấn minh nhất tâm quy mệnh lễ. Kính lạy Thượng Đế. Kính lạy Hỗn Côn Sư Tổ. Kính lạy Hồng Quân Lão Tổ. Kính lạy Ngọc Hoàng Đại Đế, Đông phương Thanh Đế, Nam phương Xích Đế, Tây phương Bạch Đế, Bắc phương Hắc Đế. Kính lạy Hàng Ma đại đế thánh quân, Trừ Ma đại đế thánh quân, Giáo Hóa đại đế thánh quân. Kính lạy Tam Thanh Sư Tổ, Nguyên Thủy Thiên Tôn, Đạo Đức Thiên Tôn, Linh Bảo Thiên Tôn. Kính lạy Càn khôn đại chiến thần Cửu Thiên Huyền Nữ, Thái Thượng Lão Quân, Huyền Thiên Trấn Vũ. Kính lạy chính nhất tổng quản đại Thần Tài.
Kính lạy: Chư vị Thần Tướng. Thượng đàm thần tướng thiên thiên tướng. Trung đàm thần tướng thiên thiên binh. Hạ đàm thần tướng thiên thiên mã. Kính lạy Tứ Đức Thánh Mẫu. Kính lạy Tứ Hải Long Vương. Kính lạy, Tản Viên Sơn Thánh Đô Đại Thành Hoàng. Kính lạy, Quốc chủ Đại Vương cảm thần Bạch Mã Linh Lang, cùng chư vị Thánh Quốc. Kính lạy chư vị Sơn thần, Long thần, Thổ địa, Thổ công táo quân, Thổ kỳ, cùng chư vị thần tiên trong tam giới, hạ đàn chứng lễ.
Hôm nay là ngày Tết Đoan Ngọ giữa thiên địa minh chứng, chúng con nhất tâm thành kính sửa soạn lễ vật tiền vàng, nhang đăng cung thỉnh tấu sớ kính trình lên Ngọc Hoàng Đại Đế cùng chư ngài, xin chư ngài gợi ý lên Thượng Đế khai ân minh xét cho toàn cõi trần gian được giải thoát mọi kiếp nạn, tất cả tà ma, quỷ trùng không làm hại được dương gian, mùa màng được bội thu, chúng sinh đều được hoan ca hưởng đại phúc, người tốt vì dân vì nước, người lương thiện, người không sát sinh, được tăng thọ, tích phúc, được ban cho tài lộc, quan lộc, phúc lộc, vận khí hanh thông vạn sự như ý nguyện.
Cầu xin Thượng Đế, Ngọc Hoàng Đại Đế, cùng chư ngài khai ân ban cho những linh hồn gia tiên của chúng con được hưởng đặc ân của Thượng Đế, được lên thiên giới hưởng đại phúc đại lộc.
Chúng con cầu xin Thượng Đế, Ngọc Hoàng Đại Đế cùng chư ngài minh anh xoi xét để các vị Thần Tiên chuyên diệt quỷ trừ tà trong tam giới được ra tay trừng phạt những kẻ ác nhân thất đức, hách dịch cường quyền ở trần gian, trừng phạt bọn trùng yêu, tà quái làm hại mùa màng.
Chúng con trấn minh nhất tâm thành kính nguyện rằng: Cầu tài tài đến, cầu phúc phúc lai, cầu đức đức thịnh, cầu lộc lộc tồn, ỷ trượng chư thiên, cung đức giáng hạ, hương biến tam giới thấu cửu trùng thiên. Chúng con cầu nguyện cho bách gia trăm họ và nhân dân Việt Nam, gia toàn khang ninh, nhân an vật thịnh, hiển vinh thụ huệ, thế thế chi an, ngàn thu vạn vạn tuế.
Nguyện cầu cho toàn cõi chúng sinh trong tam giới đều được hưởng ân huệ của Thượng Đế, vạn vật tự nhiên đều vinh danh Thượng Đế.
Chúng con xin đa tạ.
Chúng con xin đa tạ.
Chúng con xin đa tạ.”
Sau khi đọc xong văn khấn thì lại quỳ lễ 9 lần.
Lưu ý: Lễ cũng ngoài trời trong tết đoan ngọ không cúng tiền âm phủ.
Văn khấn Tết Đoan Ngọ theo văn khấn cổ truyền Việt Nam
Nam mô A di Đà Phật!
Nam mô A di Đà Phật!
Nam mô A di Đà Phật!
Con lạy chín phương Trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.
– Con kính lạy Hoàng thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
– Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân cùng chư vị Tôn thần.
– Con kính lạy Tổ tiên, Hiển khảo, Hiển tỷ, chư vị Hương linh (nếu bố, mẹ còn sống thì thay bằng Tổ khảo, Tổ tỷ)
Tín chủ chúng con là:……………………………………………
Ngụ tại:………………………………………………………….
Hôm nay là ngày Đoan Ngọ, chúng con sửa sang hương đăng, sắm sanh lễ vật, hoa đăng, trà quả dâng lên trước án.
Chúng con kính mời ngài Bản cảnh Thành hoàng, Chư vị Đại Vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân, Ngũ phương, Long Mạch, Tài thần, cúi xin các Ngài giáng lâm trước án chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật.
Chúng con kính mời các cụ Tổ khảo, Tổ tỷ, chư vị Hương linh gia tiên nội ngoại họ…………………, cúi xin các vị thương xót con cháu chứng giám tâm thành thụ hưởng lễ vật.
Tín chủ con lại kính mời các vị Tiền chủ, Hậu chủ tại nhà này, đất này đồng lâm án tiền, đồng lai hâm hưởng, độ cho chúng con thân cung khang thái, bản mệnh bình an.
Bốn mùa không hạn ách, tám tiết hưởng bình an thịnh vượng.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô A di Đà Phật!
Nam mô A di Đà Phật!
Nam mô A di Đà Phật!
Văn khấn lễ gia tiên
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư phật mười phương.
Kính lạy ngài Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
Con kính lạy ngài Đông Trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân, Ngũ phương Ngũ thổ, Phúc đức chính Thần.
Con kính lạy các ngài Thần linh cai quản trong xứ này.
Các cụ Cao Tằng Tổ khảo, Cao Tằng Tổ tỷ
Thúc bá đệ huynh và các hương linh nội, ngoại.
Hôm nay là ngày …….. tháng ….. năm …………..
Tín chủ con là ………………………………………….. ….
Ngụ tại ……………………………………………….. cùng toàn gia quyến.
Thành tâm sửa biện hương hoa, lễ vật, trà quả và các thứ cúng dâng, bày lên trước án
Chúng con thành tâm kính mời:
Các vị Tôn thần cai quản trong khu vực này.
Hương hồn Gia tiên nội, ngoại
Cúi xin các Ngài thương xót tín chủ
Giáng lâm trước án. Chứng giám lòng thành. Thụ hưởng lễ vật
Phù trì tín chủ chúng con:
Toàn gia an lạc, mọi việc hanh thông
Người người được chữ bình an,
Tám tiết vinh khang thịnh vượng,
Lộc tài tăng tiến, tâm đạo mở mang
Sở cầu tất ứng, sở nguyện tòng tâm.
Giãi tấm lòng thành, cúi xin chứng giám.
Cẩn cáo!
Văn khấn cầu xin Ngọc Hoàng Đại Đế và Thần Tiên
Thắp 9 ngọn nến, 9 nén nhang và đọc kinh:
Đốt nến và đọc kinh. Khởi tâm thắp nến. Hào quang sáng bừng. Tâm thân thanh tịnh. Gạt bỏ phiền ưu. Thái thượng đại đan. Từ quang phổ chiếu. Thần tiên chứng đàn.Thắp nhang và đọc kinh. Hương phần bảo đỉnh. Khí đạt huyền không. Thần nhân hợp nhất. Yết kiến nguyệt cung. Thần thông linh hiển. Pháp hiện cửu vân. Đan điền linh tụ. Tâm quy mệnh lễ. Cáo hạ thần tiên.
Quỳ xuống lễ 9 lễ. Văn khấn rằng:
Con xin trấn minh nhất tâm quy mệnh lễ. Kính lạy Thượng Đế. Kính lạy Hỗn Côn Sư Tổ. Kính lạy Hồng Quân Lão Tổ. Kính lạy Ngọc Hoàng Đại Đế, Đông phương Thanh Đế, Nam phương Xích Đế, Tây phương Bạch Đế, Bắc phương Hắc Đế. Kính lạy Hàng Ma đại đế thánh quân, Trừ Ma đại đế thánh quân, Giáo Hóa đại đế thánh quân. Kính lạy Tam Thanh Sư Tổ, Nguyên Thủy Thiên Tôn, Đạo Đức Thiên Tôn, Linh Bảo Thiên Tôn. Kính lạy Càn khôn đại chiến thần Cửu Thiên Huyền Nữ, Thái Thượng Lão Quân, Huyền Thiên Trấn Vũ. Kính lạy chính nhất tổng quản đại Thần Tài
Kính lạy: Chư vị Thần Tướng. Thượng đàm thần tướng thiên thiên tướng. Trung đàm thần tướng thiên thiên binh. Hạ đàm thần tướng thiên thiên mã. Kính lạy Tứ Đức Thánh Mẫu. Kính lạy Tứ Hải Long Vương. Kính lạy, Tản Viên Sơn Thánh Đô Đại Thành Hoàng. Kính lạy, Quốc chủ Đại Vương cảm thần Bạch Mã Linh Lang, cùng chư vị Thánh Quốc. Kính lạy chư vị Sơn thần, Long thần, Thổ địa, Thổ công táo quân, Thổ kỳ, cùng chư vị thần tiên trong tam giới, hạ đàn chứng lễ.
Hôm nay là ngày Tết Đoan Ngọ giữa thiên địa minh chứng, chúng con nhất tâm thành kính sửa soạn lễ vật tiền vàng, nhang đăng cung thỉnh tấu sớ kính trình lên Ngọc Hoàng Đại Đế cùng chư ngài, xin chư ngài gợi ý lên Thượng Đế khai ân minh xét cho toàn cõi trần gian được giải thoát mọi kiếp nạn, tất cả tà ma, quỷ trùng không làm hại được dương gian, mùa màng được bội thu, chúng sinh đều được hoan ca hưởng đại phúc, người tốt vì dân vì nước, người lương thiện, người không sát sinh, được tăng thọ, tích phúc, được ban cho tài lộc, quan lộc, phúc lộc, vận khí hanh thông vạn sự như ý nguyện.
Cầu xin Thượng Đế, Ngọc Hoàng Đại Đế, cùng chư ngài khai ân ban cho những linh hồn gia tiên của chúng con được hưởng đặc ân của Thượng Đế, được lên thiên giới hưởng đại phúc đại lộc.
Chúng con cầu xin Thượng Đế, Ngọc Hoàng Đại Đế cùng chư ngài minh anh xoi xét để các vị Thần Tiên chuyên diệt quỷ trừ tà trong tam giới được ra tay trừng phạt những kẻ ác nhân thất đức, hách dịch cường quyền ở trần gian, trừng phạt bọn trùng yêu, tà quái làm hại mùa màng.
Chúng con trấn minh nhất tâm thành kính nguyện rằng: Cầu tài tài đến, cầu phúc phúc lai, cầu đức đức thịnh, cầu lộc lộc tồn, ỷ trượng chư thiên, cung đức giáng hạ, hương biến tam giới thấu cửu trùng thiên. Chúng con cầu nguyện cho bách gia trăm họ và nhân dân Việt Nam, gia toàn khang ninh, nhân an vật thịnh, hiển vinh thụ huệ, thế thế chi an, ngàn thu vạn vạn tuế.
Nguyện cầu cho toàn cõi chúng sinh trong tam giới đều được hưởng ân huệ của Thượng Đế, vạn vật tự nhiên đều vinh danh Thượng Đế.
Chúng con xin đa tạ (3 lần).
Sau khi đọc xong văn khấn thì lại quỳ lễ 9 lần.
Lưu ý khi cúng Tết Đoan Ngọ
Lễ cúng đoan ngọ nên diễn ra vào giờ chính ngọ (12 giờ trưa) ngày 5/5 âm lịch.
Trong ngày 5/5 không nên để giày dép lộn xộn vì dễ dẫn dụ tà khí vào nhà.
Trong ngày này không nên mua các vật phẩm có hình thù kì quái, tránh dừng chân ở những nơi u ám như nhà hoàng, miếu đình hoang, không nên đánh rơi tiền…
Không nên làm rơi tiền bạc hay ví trong Tết Đoan Ngọ vì chẳng khác gì bạn để rơi mất tài lộc, tài vận ắt đi xuống.
Theo phong thủy, không nên chọn phòng đầu tiên hoặc cuối cùng ở hành lang khi ở khách sạn, nhà nghỉ vì có vị trí dễ hút nguồn năng lượng tiêu cực, không tốt cho sức khỏe
Kết
Với những thông tin trên, hy vọng bạn sẽ hiểu hơn về ngày Tết đoan ngọ và biết được thời gian diễn ra ngày Tết đoan ngọ 2024 để cùng gia đình mình chuẩn bị cho dịp lễ này nhé! Bên cạnh đó, hãy dành những lời chúc Tết Đoan ngọ hay và ý nghĩa nhất cho người thân và bạn bè nhé.
Lee Sang Hyeok Faker (sinh năm 1989) là một doanh nhân, nhà sáng lập và giám đốc điều hành (CEO) của nhà cái AE888 – một trong những nhà cái uy tín và lớn nhất tại thị trường Việt Nam. Anh được biết đến là một người có tầm nhìn xa rộng, luôn đi đầu trong việc áp dụng các công nghệ mới và là người có công lớn trong việc đưa AE888 trở thành nhà cái dẫn đầu thị trường.